De provincie Limburg zet in op een duurzaam platteland en ondersteunt 9 lokale initiatieven die als hefboom dienen om de regio’s Kempen en Maasland te versterken.
Het Limburgse platteland is een dynamische en voortdurend veranderende omgeving die met diverse uitdagingen wordt geconfronteerd. De uitgestrekte groene gebieden, zo kenmerkend voor onze provincie, worden vanuit verschillende invalshoeken benaderd en benut. Dit staat echter in contrast met de beperkte omvang van ons platteland. Het is een uitdaging om ruimte te bieden aan alle functies, zoals landbouw, economie, recreatie en wonen, binnen ons dichtbevolkte landelijke gebied. “Ons platteland staat daardoor voor verschillende uitdagingen. Met de Europese plattelandsmaatregel LEADER wil de provincie Limburg een krachtige impuls geven aan ons platteland en succesvolle lokale projecten ondersteunen. De projectoproep fungeert als financiële prikkel, wat heeft geleid tot de goedkeuring van vier projecten in het Maasland en zeven in de Kempen,” aldus gedeputeerde Inge Moors.
Sinds 2000 werken we binnen het kader van de Europese plattelandsmaatregel LEADER samen met Vlaanderen en Europa om het Limburgse platteland te versterken en toekomstbestendig te maken door gebiedsgerichte en geïntegreerde projecten te ondersteunen. In de vorige programmaperiode hebben we op deze manier al 4,78 miljoen euro geïnvesteerd in Kempen en Maasland, met een cofinanciering van 3,11 miljoen euro voor 41 plattelandsprojecten.
De Provincie Limburg zet deze succesvolle aanpak voort in de nieuwe periode 2023-2027. Deze zomer zijn 11 van de 20 ingediende projecten in de LEADER-regio’s Kempen en Maasland geselecteerd door de Lokale Actiegroep, een jury van diverse experten uit het middenveld. Deze projecten gaan met veel toewijding aan de slag met de 3 prioriteiten binnen de regio’s Kempen en Maasland, met een totale cofinanciering van 1,91 miljoen euro.
Innovatieve en duurzame lokale landbouwproductie en -afzet, en valorisatie van biomassaresten
Landbouwers staan tegenwoordig voor tal van uitdagingen, waaronder klimaatverandering, nieuwe regelgeving, technologische ontwikkelingen en andere plattelandskwesties. Wateroverlast, droogte en de vergrijzing van de plattelandsbevolking zijn slechts enkele voorbeelden hiervan. Bedrijven zullen zich sneller dan ooit moeten aanpassen aan deze veranderende omstandigheden en maatschappelijke evoluties om zich voor te bereiden op de toekomst en om de agrarische sector als belangrijke bron van werkgelegenheid te behouden. Inzetten op innovatieve en duurzame technieken in lokale landbouwproductie en -afzet is hierin een eerste stap.
Naast innovatie in de agrarische sector richt de Provincie Limburg zich ook op de valorisatie van reststromen. De afgelopen jaren zijn er al enkele pilootprojecten rond koolstofopbouw in de bodem met houtsnippers in de provincie opgezet. Een derde aspect in binnen deze prioriteit is het stimuleren van lokale vormen van energieproductie en -deling, met de nadruk op duurzame initiatieven binnen gemeenschappen en dorpen.
Een greep uit de goedgekeurde projecten:
Binnen het project ‘Bodemgoud’ gaat Boerennatuur Vlaanderen vzw in Pelt, Peer en Hamont-Achel valorisatieketens voor beheersresten (houtsnippers) uit lokale houtkantenbeheer opzetten. Hiermee wordt enerzijds ingezet op verbeteren van de bodem door het inwerken van houtsnippers, anderzijds wordt de landschapskwaliteit van de houtkanten gehandhaafd of verbeterd.
Het project kent een totale projectkost van € 218 000 waarvan € 139 155 cofinanciering.
In het project ‘Biomassa van waarde’ gaat het Regionaal Landschap Kempen en Maasland vzw een lokaal biomassakringloopsysteem opzetten in Maaseik en Kinrooi. Hierbij worden getracht zoveel mogelijk reststromen uit natuurbeheer te valoriseren via boerderijcompostering en verwerking in lokale akkers.
Het project kent een totale projectkost van € 201 250 waarvan € 127 920 cofinanciering.
Leefbare en levendige dorpen
Binnen de provincie Limburg hechten we groot belang aan sociale cohesie en een sterke verbondenheid in de plattelandskernen, met als doel een hechte gemeenschap te creëren met een solide basis aan lokale voorzieningen. Ruimte voor ontmoeting en een levendig sociaal-cultureel leven zijn essentieel om vereenzaming tegen te gaan. Daarom is het van belang dat georganiseerde bijeenkomsten, ondersteund door een krachtig verenigingsleven, en nieuwe initiatieven van plattelandsbewoners worden aangemoedigd en gesteund. Innovatieve (digitale) methoden, het herbeleven van historische momenten en plaatsen binnen de plattelandskern, vernieuwende manieren voor het beheer van multifunctionele ontmoetingsruimtes, en het versterken van het zelforganiserend vermogen en de zorg binnen de lokale gemeenschap, zijn hier onderdeel van. Bij deze inspanningen wordt extra aandacht besteed aan specifieke doelgroepen, zoals ouderen, eenpersoonshuishoudens, alleenstaanden en nieuwe bewoners.
Een greep uit de goedgekeurde projecten:
Op de Grote Heide (Pelt) ruilt het ontmoetingscentrum PAX de oude zaal in voor de kerk. Ook het Dorpshuis ’t Kruispunt en de buitenschools opvang krijgen hier hun stek. Om deze herbestemming van de kerk tot multifunctionele ontmoetingsruimte te realiseren krijgen de ontmoetingscentrum PAX vzw en de gemeente Pelt LEADER-middelen.
Het project kent een totale projectkost van € 803 998 waarvan € 552 599 cofinanciering.
In het kader van het project ‘Het Lindelsbos – een verZORGd landschap’ zal Natuurpunt, in samenwerking met dienstencentrum Sint Oda en BuSO Sint-Elisabeth en in samenspreek met de omwonende, een inclusieve buitenruimte ontwikkelen in en rondom het Lindelbos (Lindel-Peer). Deze ruimte omvat wandelpaden, rust- en ontmoetingsplaatsen en educatieve elementen, toegankelijk voor alle omwonenden met bijzondere aandacht voor mensen met zorgbehoeften.
Het project kent een totale projectkost van € 290 481 waarvan € 188 813 cofinanciering.
Binnen het project ‘(Be)leefbare oases: multifunctionele ontmoetingsplekken’ gaat het Regionaal Landschap Lage Kempen, in samenwerking met lokale verenigingen, buurtbewoners en lokale besturen, aan de slag om locaties in Meulenberg (Houthalen-Helchteren), Heide-Heuvel (Lommel) en Eksel te transformeren tot hoogwaardige multifunctionele ontmoetingsplekken. Door middel van co-creatie met alle betrokken partijen wordt gestreefd naar het creëren van gelaagde ontmoetingsplaatsen die dienen als levendige en (be)leefbare oases voor mensen van alle leeftijden en achtergronden.
Het project kent een totale projectkost van € 218 230 waarvan € 141 849 cofinanciering.
Het project ‘Casa Fifoli’ is een samenwerking tussen Kringwinkel Maasland en Fit For Life vzw om een multifunctionele ontmoetingsruimte te creëren bij de Kringwinkel van Rotem. Deze ruimte biedt kwetsbare personen in de regio laagdrempelig toegang tot lokale ondersteuningsnetwerken via activiteiten zoals informatie- en intakemomenten, opleidingen, een praatcafé, een wekelijkse vers- en kledingmarkt, een sociaal restaurant, en een sociale kruidenier. Het doel is om de leefomstandigheden en zelfredzaamheid van deze groep te verbeteren.
Het project kent een totale projectkost van € 152 570 waarvan € 99 170 cofinanciering.
Het Gemeenschapshuis in Geistingen is al meer dan 50 jaar het kloppend hart van het Maasdorp. Met het project ‘Duurzame verankering – Gemeenschapshuis Geistingen’ wil de Kerkfabriek het buurthuis toekomstbestendig maken. Dit gebeurt enerzijds door een grondige renovatie van het gebouw en anderzijds door het opzetten van nieuwe en vernieuwende initiatieven. De focus ligt daarbij op de jeugd, nieuwe inwoners en sociaal kwetsbare groepen, zowel in Geistingen als in de omliggende Maasdorpen.
Het project kent een totale projectkost van € 458 444 waarvan € 297 989 cofinanciering.
Biodiversiteit en landschapskwaliteit
De open ruimte is een essentieel kenmerk van het platteland, maar zowel de hoeveelheid als de kwaliteit van deze ruimte staat onder druk. Nieuwe infrastructuren, suburbanisatie en voortdurende lintbebouwing dragen bij aan de ‘verstening’ van het platteland. Het is belangrijk dat het platteland aantrekkelijk blijft voor wonen, werken en recreëren. Door de open ruimte te behouden en ontsluiten, kunnen we niet alleen voedselproductie, biodiversiteit en milieukwaliteit waarborgen, maar ook aangename plekken creëren voor ontmoetingen en beleving in de buitenlucht. Binnen het LEADER-programma bieden kwalitatieve invullingen van deze open ruimte, zoals integratie van water, kansen voor innovatieve projecten die het platteland helpen om zich te wapenen tegen de toenemende klimaatverandering.
Een greep uit de goedgekeurde projecten:
Met het project ‘Een evenwichtige bodem als basis voor een goede plantengroei’ gaan het Proef- en Vormingscentrum voor de Landbouw vzw (PVL) volop inzetten op kringlooplandbouw door in te spelen op het herstellen van het chemisch evenwicht in de bodem en op de specifieke omstandigheden waarop een landbouwbedrijf tot mestproductie komt. Op deze manier wordt er werkgemaakt van een klimaatrobuustere bodem.
Het project kent een totale projectkost van € 114 800 waarvan € 74 620 cofinanciering.
Bree huisvest al een geruime tijd een populatie oeverzwaluwen. De oeverzwaluw nestelt van nature in steile rivieroevers maar vindt in Bree al geruime tijd een thuis in tijdelijk opgehoopte grond. Om deze soort een duurzaam onderdak te geven gaat de stad Bree een betonnen oeverzwaluwenwand aanleggen in de nabijheid van de huidige nestplaatsen met de hoop hier een permanente broedplaats voor de vogels te creëren.
Het project kent een totale projectkost van € 30 480 waarvan € 19 812 cofinanciering.
Multifunctionele landschapsrand-Hoge Kempen
Het project ‘Multifunctionele landschapsrand – Hoge Kempen’ gaat het Regionaal Landschap Kempen en Maasland de lokale gemeenschap, grenzend aan het Nationaal Park Hoge Kempen, multifunctioneel versterken via landschapsontwikkeling. Via 4 gerichte actieprogramma’s: Ecologisch, Energie, Ergfoed en Economisch worden er thematische impulsen geven aan het platteland om win wins te creëren voor de lokale gemeenschap.
Het project kent een totale projectkost van € 302 450 waarvan € 196 592 cofinanciering.
Bezoekerscentrum Lieteberg heeft zich ontwikkelt tot het belevingscentrum Biodiversiteit Nationaal Park Hoge Kempen. Via het project ‘Buitenbeleving biodiversiteit Lieteberg’ wordt geïnvesteerd in nieuwe buitenbelevingen rond het thema biodiversiteit, waarin waar streekeigen flora en fauna, natuurbeheer en natuurbescherming centraal.
Het project kent een totale projectkost van € 299 880 waarvan € 108 794 cofinanciering.
Oproep 2025
Heb je een creatief idee om het Limburgse platteland in de regio’s Kempen of Maasland te versterken? Dit jaar kun je projecten indienen tot 15 oktober 2024, binnen de drie LEADER-thema’s. Na goedkeuring door de Lokale Actiegroep kun je tot 65% financiering ontvangen. De projecten starten op 1 januari 2025 en moeten uiterlijk 30 juni 2027 afgerond zijn. Voor vragen kun je terecht bij de LEADER-coördinator van jouw regio. Meer informatie vind je op platteland.limburg.be.
There are no comments